سرویس جهان مشرق - نشریه آتلانتیک در یادداشتی به قلم پیتر ونر عضو ارشد اندیشکده آمریکایی مرکز اخلاق و سیاست عمومی نوشت: ترامپ اصولاً ــ به لحاظ فکری، اخلاقی، مزاجی، و روانی ــ آدم نامناسبی برای ریاست جمهوری است. از نظر من، اینها مهمترین ملاحظات در خصوص انتخاب رئیسجمهور هستند، زیرا بطور معقول انتظار میرود رئیسجمهور در مقطعی با یک بحران غیرمنتظره مواجه شود ــ و در آن مقطع، قضاوت و تشخیص رئیسجمهور، شخصیت وی، و توانایی وی در زمینه رهبری واقعاً اهمیت مییابد. ترکیب زهرآگین جهالت، تزلزل عاطفی، عوامفریبی، خودمداری، و انتقامجویی که در وجود ترامپ جمع شدهاند، صرفاً به ناکارآمدی نهاد ریاست جمهوری نمیانجامد، بلکه میتواند یک فاجعه ملی را رقم بزند. دورنمای ایفای نقش دونالد ترامپ بهعنوان فرمانده کل قوا باید ترس و وحشت را به جان تک تک آمریکاییها بیندازد.
اکنون که ترامپ نیمه دوم دور اول ریاست جمهوری خود را سپری میکند، بحران، به شکل همهگیری ویروس کرونا پدیدار شده است. هیچ رئیسجمهوری تاکنون اینچنین در بحران غرق نشده که دونالد ترامپ در بحران ویروس کرونا غرق شده است.
این نشریه آمریکایی در بخش دیگری از گزارش خود ضمن وارد کردن انتقاد شدید از ناکارآمدی ترامپ مینویسد: رئیسجمهور و دولت وی مسئول اشتباهات مهلک و پرهزینه هستند، به خصوص قصور در تولید کیتهای تشخیصی، تصمیم مبنی بر آزمایش تعداد محدودی از افراد، تأخیر در گسترش آزمایشات به خارج از مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها، و مشکلاتی که در رابطه با زنجیره تأمین به وجود آمدهاند.
این اشتباهات موجب شدند از آنچه در پیرامون ما میگذرد بیخبر بمانیم. آنها به مدت چند هفته مهم و سرنوشتساز یک حس امنیت کاذب ایجاد نمودند. آنچه اکنون میدانیم این است که ویروس کرونا به مدت چند هفته بیسروصدا گسترش پیدا کرد. ما طی این مدت متوجه این مسئله نشدیم و در راستای توقف آن هیچ کاری نکردیم. اقدامات در راستای مهار و کاهش ابتلا به ویروس میتوانست در همان مراحل اولیه از سرعت گسترش ویروس به میزان چشمگیری بکاهد، اما ما چنین فرصتی را هدر دادیم.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است جرمی کانیندایک که به نظارت بر واکنش بینالمللی به شیوع بیماری ابولا در دولت اوباما کمک کرد و از اعضای ارشد مرکز توسعه جهانی به شمار میرود، در گفتگو با روزنامه واشنگتنپست در این باره اظهار داشت: «آنها فرصت را هدر دادند و فرصت ازدسترفته را نمیتوان جبران کرد. اگر قرار باشد کسی را مقصر بدانیم، تقصیر آن متوجه مدیریت ضعیف و آشفته کاخ سفید و ناکامی در تشخیص عمق فاجعه است.»
در اوایل هفته جاری، آنتونی فاوچی مدیر مؤسسه ملی آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا که شهرتش بهعنوان یک فرد صادق و درستکار در جریان بحران جاری نمود بیشتری یافت، در جریان شهادت نزد کنگره اذعان کرد که آمریکا هنوز هم کیتهای تشخیصی کافی جهت آزمایش ابتلا به ویروس کرونا تأمین نمیکند. وی در این باره افزوده است: «باید اذعان کنیم که شکست خوردیم. اینکه بتوانیم هرکسی را به آسانی در معرض آزمایش قرار دهیم، همان کاری که مردم در کشورهای دیگر انجام میدهند، برای ما اینگونه نیست.»
نویسنده گزارش قصورات ترامپ و دولت آمریکا را فهرست و عنوان میکند: همچنین میدانیم که سازمان جهانی بهداشت دارای کیتهای تشخیصی کارآمدی بود که آمریکا از پذیرش آنها امتناع کرد. بعلاوه، پژوهشگران در قالب پروژهای در سیاتل تلاش کردند آزمایشات زودهنگامی در خصوص ویروس کرونا انجام دهند، اما مقامات دولت فدرال مانع این کار شدند. (پزشکان دخیل در پروژه در نهایت تصمیم گرفتند بدون تائیدیه فدرال آزمایشات را انجام دهند).
اما این همه ماجرا نیست. رئیسجمهور ظاهراً هشدارهای اولیه در خصوص شدت شیوع ویروس را نادیده گرفت و از دست یکی از مسئولان مرکز کنترل و پیشگیری بیماری که در ماه فوریه شیوع بیماری را حتمی دانسته بود، عصبانی شده. دولت ترامپ دفتر بهداشت جهانی شورای امنیت ملی که در راستای مقابله با همهگیریهای جهانی تشکیل شده بود را منحل نمود؛ ما اکنون داریم بهای چنین کاری را میپردازیم.
آتلانتیک به دروغپردازیهای ترامپ اشاره میکند و میافزاید: اطلاعرسانی غلط و دروغگویی رئیسجمهور درباره ویروس کرونا شوکهکننده است. وی مدعی شد ویروس در آمریکا مهار شده، آنهم درست زمانی که ویروس در حال گسترش بود. وی مدعی شد «ویروس را شکست دادیم»، آنهم در حالی که چنین امری صحت نداشت. وی مدعی شد کیتهای تشخیصی در دسترس قرار دارند، در حالی که اینگونه نبود. وی مدعی شد ویروس کرونا در نهایت یک روز «معجزهوار» ناپدید خواهد شد، اما این اتفاق نیفتاد. وی مدعی شد واکسن در عرض یک ماه آماده میشود، اما فوسی میگوید ویروس تا یک سال دیگر یا حتی بیشتر آماده نخواهد شد.
اینها همه در کنار هم یک ناکامی بزرگ در حوزه رهبری را رقم زدهاند که از یک نقص شخصیتی بزرگ ناشی میشود. ترامپ چنان به دروغگویی عادت کرده که دیگر قادر نیست حرف راست بزند، حتی هنگامی که راستگویی به نفعش است. او بهقدری دمدمیمزاج، کوتهفکر، و بیانضباط است که نمیتواند حتی به یک لحظه بعد بیندیشد یا در این خصوص برنامهریزی کند. او بهقدری تفرقهانگیز و تضادبرانگیز است که از مدتها پیش توانایی ایجاد وحدت میان مردم در هر شرایطی و به هر دلیلی را از دست داده است. او بهقدری خودشیفته و بیفکر است که به هیچوجه نمیتواند از اشتباهاتش درس بگیرد. شخصیت آشفته رئیسجمهور موجب شده تا وی نتواند همانند هر رئیسجمهور دیگری با بحران مقابله کند. بهجز چند استثنا، آنچه ترامپ میگوید نه تنها عبث و بیهوده، بلکه زیانآور است.
مردم متوجه این موضوع شدهاند و او را صرفاً یک نظارهگر میدانند. پیتر بیکر و مگی هابرمن از نشریه نیویورکتایمز نوشتهاند: «در نبود هرگونه دستورالعمل از طرف رئیسجمهور، این در واقع مدیران مدارس، رؤسای فدراسیونهای ورزشی، رؤسای کالجها، فرمانداران، و صاحبان کسبوکارها در سرتاسر کشور هستند که ابتکار عمل را در دست گرفته و بخش برگی از کشور را تعطیل کردهاند.»
دونالد ترامپ کمکم دارد از چشم ما میافتد. ویروس کرونا احتمالاً نقطه عطف ریاست جمهوری ترامپ است، آنهم در شرایطی که همه چیز عوض شده و گندهگویی و جهالت و بیمایگی چهل و پنجمین رئیسجمهور آمریکا قابل انکار نیست. این یک واقعیت تجربی است که همانند قوانین علمی یا معادلات ریاضی نمیتوان آن را به چالش کشید.
در پایان این گزارش آمده است: بیشتر از آنچه انتظار میرفت طول کشید، اما مردم آمریکا اکنون دیگر میدانند چه کلاهبرداری در پشت پرده قرار دارد. رئیسجمهور از اینکه نقاب از صورتش افتاده عصبانی است و مستأصلتر، تلختر، و نامتعادلتر خواهد شد. دولت وی شاید با سختی و تقلا به مسیر خود ادامه دهد، اما از درون تهی و پوچ است. کار ترامپ تمام شده است.